HBO-bachelor Social Work – specialisatie Jeugd

In deze korte startmodule maakt de student kennis met studeren bij LOI en bereidt hij of zij zich voor op een goede studiestart. De module richt zich op zelfinzicht: de student reflecteert op zijn motivatie, leerstijl en studieaanpak.

In deze module maak je kennis met Social Work en de belangrijkste begrippen die hierin een rol spelen. Omdat het een beroep is dat per definitie altijd staat met de maatschappij waarbinnen ze opereert, is het beroep altijd in beweging. Toch is er een onderliggende visie waar professionals het over eens zijn. Deze visie, de historische wortels en het onderliggende begrippenkader staan centraal in deze module.

Binnen het hoger sociaal agogisch onderwijs word je opgeleid tot een professional die beschikt over een basiskennis, juiste attitude en grote beheersing van diverse (gespreks)vaardigheden. Vaardigheden die je in de complexiteit van het werkveld op de juiste manier en op het juiste moment moet inzetten om de cliënt en zijn omgeving zo goed mogelijk te helpen. Het zijn vaardigheden die je vooral leert door frequente oefening, herhaling en het ontvangen van feedback. De praktische oefeningen en casuïstiek uit het boek ‘Het hulpverlenend gesprek’ geven volop mogelijkheid om te oefenen. Verder beschrijft het boek de meest voorkomende moeilijkheden, problemen en valkuilen waarmee de beginnende hulpverlener in de praktijk geconfronteerd kan worden. Naast de directe gespreksvaardigheden is het van belang inzicht te hebben in het methodisch proces: het boek ‘Professioneel hulpverlenen’ beschrijft de fasen binnen het hulpverleningsproces en de lezer krijgt handvatten aangereikt, om deze stapsgewijs te doorlopen. Een methodische invalshoek hierbij is de transculturele hulpverlening: hoe houd je zo goed mogelijk rekening met uiteenlopende culturele invloeden tijdens het contact met je cliënt?

‘De praktijkgids motiverende gespreksvoering voor sociaal werk’ biedt een verdieping op de basisvaardigheden. Dit boek leert over de betekenis van motiverende gespreksvoering en de setting waarin motiverende gespreksvoering (niet) passend is. De gesprekstechniek om cliënten te begeleiden bij veranderingen vergt een grondhouding van samenwerken en vaardigheid in het stellen van open vragen, reflecterende vragen en gerichte samenvattingen. Deze module biedt een praktische introductie in motiverende gespreksvoering.

Tijdens de praktijkbijeenkomst staat het oefenen van gespreksvaardigheden centraal. Aan de hand van je persoonlijke leerdoelen omtrent gespreksvaardigheden is er volop gelegenheid, om met een van je collega studenten te leren onder begeleiding van de docent. Naast rollenspelen worden ook testen en filmpjes als werkmateriaal gebruikt.

In deze module wordt verder ingegaan op hoe Social Work georganiseerd is. Wie werken er en waar, welke kaders zijn er en welke grote ontwikkelingen zijn er? Misschien denk je nu dat dit onderwerp een ver-van-je-bed-show is. De meeste mensen doen Social Work namelijk vanuit hun drive om mensen te helpen. Maar het is van belang dat je als sociaal werker inzicht hebt in deze overstijgende thema’s. Want hoe de wereld van het Social Work eruitziet is in belangrijke mate afhankelijk van de lokale en ook deels landelijke politiek. Vanaf 2015 werd de gemeente volledig verantwoordelijk voor het sociale domein met een forse transformatieopdracht. Waardoor zij verantwoordelijk werden voor beleid en uitvoering. Van sociaal werkers wordt steeds meer verwacht dat ze dit lokale sociaal beleid mede vorm en inhoud geven. Kennis van de organisatie van het sociale werkveld op verschillende niveaus is voor de sociaal werkers dan ook van cruciaal belang.

Social Work is voortdurend aan verandering onderhevig in de huidige tijd. Om deze veranderingen bij te kunnen houden en hiermee te kunnen werken is het nodig om een onderzoekende houding te ontwikkelen als sociaal werker. Dit houdt in dat jij als sociaal werker onderzoek gebruikt of verricht om het dagelijkse handelen in de praktijk te onderbouwen en te verbeteren. Knelpunten onderzoeken en verbeterpunten hiervoor ontwikkelen in het dagelijkse werk staan in deze module centraal. Jouw eigen praktijk is de context waarin dit plaatsvindt. Je leert om in de eigen praktijk een sociale kwestie (knel- en verbeterpunten) te signaleren, te agenderen en te verbeteren. Een sociale kwestie kan zijn het invoeren van een nieuwe begeleidingsmethode, wachtlijstproblematiek of (problemen in de) samenwerking met een netwerkpartner. Voor je praktijkonderzoek kun je hier een onderdeel van onderzoeken en verbeteren.

Om professioneel te kunnen handelen werk je methodisch. Op cyclische wijze ga je aan de slag, je maakt contact, analyseert, verkent mogelijkheden en zet deze in, waarna er ook geëvalueerd wordt en er nieuwe keuzes gemaakt worden. Als sociaal werker moet je kunnen beoordelen welke werkwijze past bij de situatie, en bij de behoeften en beperkingen van de cliënt. Deze module helpt je om op basis van methodisch werken een keuze te maken uit een aantal methodieken, i.e. krachtgericht werken, de oplossingsgerichte methodiek en het outreachend werken.

In de module Maatschappelijke thema’s binnen Social Work ga je op een nieuwe manier naar de samenleving en de levens van mensen kijken. je gaat beseffen dat er veel te leren en te lezen is over allerlei verschijnselen waarover we dagelijks in het nieuws horen. Bovenal zal deze module jou als sociaal werker helpen om de problemen van het individu in een maatschappelijke context te kunnen begrijpen en analyseren.

Aan de hand van deze beroepsopdracht jaar 1 Social Work wordt een start gemaakt met de integratie van het werkveld met de opleiding. Aan de hand van de beroepsopdrachten wordt de opgedane kennis gekoppeld aan praktijksituaties. De beroepsopdrachten worden aan het eind van ieder studiejaar aangeboden en kunnen gaan over dezelfde thematiek. Je kunt in die zin verdiepen. Ook is het mogelijk om iedere beroepsopdracht een ander thema te kiezen, zodat meer de verbreding kan worden gezocht. In deze eerste beroepsopdracht wordt zowel in de literatuur als in het werkveld informatie verzameld over een zelfgekozen doelgroep en wordt een advies voor een interventievorm gegeven.

In deze professionaliseringsopdracht ‘verkenning in het werkveld’ ga je aan de slag met je professionele ontwikkeling om je voor te bereiden op het werk als sociaal werker. Hiervoor ga je je verdiepen in een doelgroep uit het werkveld. Deze mag je zelf kiezen zodat het aansluit bij je werk of interesse. Aan de hand van literatuur doe je een eerste verkenning, daarna ga je in gesprek met iemand uit de gekozen doelgroep en met een professional die werkt met mensen uit deze doelgroep. Zo krijg je vanuit verschillende kanten informatie over de doelgroep en diens krachten en kwetsbaarheden. Vanuit alle informatie die je binnenkrijgt formuleer je een hulpverleningsdoel en geef je twee aanbevelingen. je evalueert op de gegeven aanbevelingen en reflecteert op je eigen beroepshouding.

In deze module worden twee aan elkaar gerelateerde manieren van werken uitgewerkt: Het systeemgerichte werken en het herstelgericht werken. Systeemgericht is een perspectief op de hulpverlening en werkelijkheid waarbij het gedrag gezien wordt als een logische reactie op wat zich afspeelt in het systeem als geheel. In de module wordt uitgelegd hoe je als hulpverlener systemisch kan kijken en hoe dat er uit kan zien in de praktijk.

Voor het herstelgerichte werken wordt in deze module de methodiek steunend relationeel handelen gebruikt. Dit is een methodiek die vanuit de relatie zich richt op herstel van het gewone leven. Bij zowel systeemgericht werken als herstelgericht werken is het belangrijk om als hulpverlener ‘present’ te zijn en ook te hebben voor zowel de cliënt als diens omgeving. Dit komt daarom ook uitgebreid aan de orde in deze module.

Armoede is een actueel thema waar iedere sociaal werker mee te maken zal krijgen. Tegenwoordig heeft één op de vijf huishoudens in Nederland risicovolle of problematische schulden. Daarnaast is er een grote groep mensen die weliswaar geen schulden hebben, maar gedurende langere tijd met (zeer) weinig geld moeten rondkomen.

In deze module zet de student een sociale onderneming op, met minimaal 10 vrijwilligers en één betaalde kracht. De student kiest zelf de doelgroep. Hij/zij bedenkt wat hij gaat verkopen, wie de klanten zijn, aan welke eisen het personeel (de vrijwilligers en betaald personeel) moet voldoen, hoe hij medewerkers inzet en werft. Hierbij denkt de student na over de sustainable development goals, stelt een wervingstekst op en denkt na over verschillende dilemma's. Tot slot reflecteert de student op zijn of haar eigen competenties.

Werkers in het sociale domein krijgen ook steeds meer te maken met burgers die onderling sterk van elkaar kunnen verschillen op allerlei gebieden, zoals etniciteit, gender, religie, cultuur en sociale achtergrond. In een steeds diverser wordende maatschappij is het van belang dat iedereen een plek heeft, kan meedoen en op een nuttige manier kan bijdragen. En daar ligt ook een taak bij de sociale professional. In deze module richten we de aandacht op actuele onderwerpen in deze diverse samenleving en hoe deze thema's de beroepspraktijk beïnvloeden.

We starten deze module met een inleiding in preventie. Daarbij kijken we naar wat we onder preventie verstaan, wat het belang en het bereik ervan is en zien we ontwikkelingen en voorbeelden voorbijkomen. Ook kijken we naar de grenzen aan preventie.

In deze module staat het opstellen en uitvoeren van een hulpverleningsplan centraal. Elke organisatie die zich bezighoudt met hulp, zorg of begeleiding aan een cliënt of burger heeft hiervoor zijn eigen model en benaming: hulpverleningsplan, begeleidingsplan, zorgplan, ondersteuningsplan, zorgleefplan, plan van aanpak et cetera. In deze benamingen is in grote lijnen steeds dezelfde structuur te herkennen, maar in elk plan worden andere accenten gelegd. In alle gevallen gaat het om een document waarin het actuele beeld, de huidige situatie, wordt beschreven en de manier waarop het verschil tussen het beeld en het perspectief wordt overbrugd.

Dit plan vormt de basis voor professioneel methodisch handelen. De sociale professionals worden door de inhoud van het plan gestuurd in het handelen en in de doelgerichtheid van hun werk. Het plan creëert de mogelijkheid om efficiënter, effectiever en eenduidiger te werken. Daarnaast is hun handelen beter overdraagbaar en is daarmee de continuïteit van de hulpverlening beter gewaarborgd. Dit plan wordt samen met en voor de cliënt geschreven en niet over. De hulpvragen of behoeften van de cliënt staan hierin centraal.

In het tweede jaar van je studie Social Work heb je je basiskennis van het eerste jaar verder verbreed en verdiept. je volgde verschillende modules die elk een eigen hoofdthema behandelden. In de integrale beroepsopdracht van jaar 2 ga je de opgedane kennis en vaardigheden geïntegreerd toepassen.

In deze professionaliseringsopdracht ga je een betoog schrijven over hoe de omgeving van een cliënt de problematiek van deze cliënt in stand houdt. Hiervoor ga je je verdiepen in een cliënt waarbij er sprake is van problematiek, waarbij de omgeving van de cliënt een dusdanige invloed op de genoemde problematiek heeft zodat deze in stand blijft. Deze cliënt mag je zelf kiezen zodat het aansluit bij het werkveld en je interesse.

Deze module gaat over de sociale persoonlijkheidsontwikkeling die het verloop van de prenatale periode (conceptie tot geboorte), de babytijd (geboorte tot drie jaar), de peuter- en kleutertijd (drie tot zes jaar), de schooltijd (zes tot twaalf jaar) en de adolescentie (twaalf tot twintig jaar) bepalen. Ook is er specifieke aandacht voor de seksuele ontwikkeling. 

In deze korte startmodule maakt de student kennis met studeren bij LOI en bereidt hij of zij zich voor op een goede studiestart. De module richt zich op zelfinzicht: de student reflecteert op zijn motivatie, leerstijl en studieaanpak.

In deze module maak je kennis met Social Work en de belangrijkste begrippen die hierin een rol spelen. Omdat het een beroep is dat per definitie altijd staat met de maatschappij waarbinnen ze opereert, is het beroep altijd in beweging. Toch is er een onderliggende visie waar professionals het over eens zijn. Deze visie, de historische wortels en het onderliggende begrippenkader staan centraal in deze module.

Binnen het hoger sociaal agogisch onderwijs word je opgeleid tot een professional die beschikt over een basiskennis, juiste attitude en grote beheersing van diverse (gespreks)vaardigheden. Vaardigheden die je in de complexiteit van het werkveld op de juiste manier en op het juiste moment moet inzetten om de cliënt en zijn omgeving zo goed mogelijk te helpen. Het zijn vaardigheden die je vooral leert door frequente oefening, herhaling en het ontvangen van feedback. De praktische oefeningen en casuïstiek uit het boek ‘Het hulpverlenend gesprek’ geven volop mogelijkheid om te oefenen. Verder beschrijft het boek de meest voorkomende moeilijkheden, problemen en valkuilen waarmee de beginnende hulpverlener in de praktijk geconfronteerd kan worden. Naast de directe gespreksvaardigheden is het van belang inzicht te hebben in het methodisch proces: het boek ‘Professioneel hulpverlenen’ beschrijft de fasen binnen het hulpverleningsproces en de lezer krijgt handvatten aangereikt, om deze stapsgewijs te doorlopen. Een methodische invalshoek hierbij is de transculturele hulpverlening: hoe houd je zo goed mogelijk rekening met uiteenlopende culturele invloeden tijdens het contact met je cliënt?

‘De praktijkgids motiverende gespreksvoering voor sociaal werk’ biedt een verdieping op de basisvaardigheden. Dit boek leert over de betekenis van motiverende gespreksvoering en de setting waarin motiverende gespreksvoering (niet) passend is. De gesprekstechniek om cliënten te begeleiden bij veranderingen vergt een grondhouding van samenwerken en vaardigheid in het stellen van open vragen, reflecterende vragen en gerichte samenvattingen. Deze module biedt een praktische introductie in motiverende gespreksvoering.

Tijdens de praktijkbijeenkomst staat het oefenen van gespreksvaardigheden centraal. Aan de hand van je persoonlijke leerdoelen omtrent gespreksvaardigheden is er volop gelegenheid, om met een van je collega studenten te leren onder begeleiding van de docent. Naast rollenspelen worden ook testen en filmpjes als werkmateriaal gebruikt.

In deze module wordt verder ingegaan op hoe Social Work georganiseerd is. Wie werken er en waar, welke kaders zijn er en welke grote ontwikkelingen zijn er? Misschien denk je nu dat dit onderwerp een ver-van-je-bed-show is. De meeste mensen doen Social Work namelijk vanuit hun drive om mensen te helpen. Maar het is van belang dat je als sociaal werker inzicht hebt in deze overstijgende thema’s. Want hoe de wereld van het Social Work eruitziet is in belangrijke mate afhankelijk van de lokale en ook deels landelijke politiek. Vanaf 2015 werd de gemeente volledig verantwoordelijk voor het sociale domein met een forse transformatieopdracht. Waardoor zij verantwoordelijk werden voor beleid en uitvoering. Van sociaal werkers wordt steeds meer verwacht dat ze dit lokale sociaal beleid mede vorm en inhoud geven. Kennis van de organisatie van het sociale werkveld op verschillende niveaus is voor de sociaal werkers dan ook van cruciaal belang.

Social Work is voortdurend aan verandering onderhevig in de huidige tijd. Om deze veranderingen bij te kunnen houden en hiermee te kunnen werken is het nodig om een onderzoekende houding te ontwikkelen als sociaal werker. Dit houdt in dat jij als sociaal werker onderzoek gebruikt of verricht om het dagelijkse handelen in de praktijk te onderbouwen en te verbeteren. Knelpunten onderzoeken en verbeterpunten hiervoor ontwikkelen in het dagelijkse werk staan in deze module centraal. Jouw eigen praktijk is de context waarin dit plaatsvindt. Je leert om in de eigen praktijk een sociale kwestie (knel- en verbeterpunten) te signaleren, te agenderen en te verbeteren. Een sociale kwestie kan zijn het invoeren van een nieuwe begeleidingsmethode, wachtlijstproblematiek of (problemen in de) samenwerking met een netwerkpartner. Voor je praktijkonderzoek kun je hier een onderdeel van onderzoeken en verbeteren.

Om professioneel te kunnen handelen werk je methodisch. Op cyclische wijze ga je aan de slag, je maakt contact, analyseert, verkent mogelijkheden en zet deze in, waarna er ook geëvalueerd wordt en er nieuwe keuzes gemaakt worden. Als sociaal werker moet je kunnen beoordelen welke werkwijze past bij de situatie, en bij de behoeften en beperkingen van de cliënt. Deze module helpt je om op basis van methodisch werken een keuze te maken uit een aantal methodieken, i.e. krachtgericht werken, de oplossingsgerichte methodiek en het outreachend werken.

In de module Maatschappelijke thema’s binnen Social Work ga je op een nieuwe manier naar de samenleving en de levens van mensen kijken. je gaat beseffen dat er veel te leren en te lezen is over allerlei verschijnselen waarover we dagelijks in het nieuws horen. Bovenal zal deze module jou als sociaal werker helpen om de problemen van het individu in een maatschappelijke context te kunnen begrijpen en analyseren.

Aan de hand van deze beroepsopdracht jaar 1 Social Work wordt een start gemaakt met de integratie van het werkveld met de opleiding. Aan de hand van de beroepsopdrachten wordt de opgedane kennis gekoppeld aan praktijksituaties. De beroepsopdrachten worden aan het eind van ieder studiejaar aangeboden en kunnen gaan over dezelfde thematiek. Je kunt in die zin verdiepen. Ook is het mogelijk om iedere beroepsopdracht een ander thema te kiezen, zodat meer de verbreding kan worden gezocht. In deze eerste beroepsopdracht wordt zowel in de literatuur als in het werkveld informatie verzameld over een zelfgekozen doelgroep en wordt een advies voor een interventievorm gegeven.

In deze professionaliseringsopdracht ‘verkenning in het werkveld’ ga je aan de slag met je professionele ontwikkeling om je voor te bereiden op het werk als sociaal werker. Hiervoor ga je je verdiepen in een doelgroep uit het werkveld. Deze mag je zelf kiezen zodat het aansluit bij je werk of interesse. Aan de hand van literatuur doe je een eerste verkenning, daarna ga je in gesprek met iemand uit de gekozen doelgroep en met een professional die werkt met mensen uit deze doelgroep. Zo krijg je vanuit verschillende kanten informatie over de doelgroep en diens krachten en kwetsbaarheden. Vanuit alle informatie die je binnenkrijgt formuleer je een hulpverleningsdoel en geef je twee aanbevelingen. je evalueert op de gegeven aanbevelingen en reflecteert op je eigen beroepshouding.

In deze module worden twee aan elkaar gerelateerde manieren van werken uitgewerkt: Het systeemgerichte werken en het herstelgericht werken. Systeemgericht is een perspectief op de hulpverlening en werkelijkheid waarbij het gedrag gezien wordt als een logische reactie op wat zich afspeelt in het systeem als geheel. In de module wordt uitgelegd hoe je als hulpverlener systemisch kan kijken en hoe dat er uit kan zien in de praktijk.

Voor het herstelgerichte werken wordt in deze module de methodiek steunend relationeel handelen gebruikt. Dit is een methodiek die vanuit de relatie zich richt op herstel van het gewone leven. Bij zowel systeemgericht werken als herstelgericht werken is het belangrijk om als hulpverlener ‘present’ te zijn en ook te hebben voor zowel de cliënt als diens omgeving. Dit komt daarom ook uitgebreid aan de orde in deze module.

Armoede is een actueel thema waar iedere sociaal werker mee te maken zal krijgen. Tegenwoordig heeft één op de vijf huishoudens in Nederland risicovolle of problematische schulden. Daarnaast is er een grote groep mensen die weliswaar geen schulden hebben, maar gedurende langere tijd met (zeer) weinig geld moeten rondkomen.

In deze module zet de student een sociale onderneming op, met minimaal 10 vrijwilligers en één betaalde kracht. De student kiest zelf de doelgroep. Hij/zij bedenkt wat hij gaat verkopen, wie de klanten zijn, aan welke eisen het personeel (de vrijwilligers en betaald personeel) moet voldoen, hoe hij medewerkers inzet en werft. Hierbij denkt de student na over de sustainable development goals, stelt een wervingstekst op en denkt na over verschillende dilemma's. Tot slot reflecteert de student op zijn of haar eigen competenties.

Werkers in het sociale domein krijgen ook steeds meer te maken met burgers die onderling sterk van elkaar kunnen verschillen op allerlei gebieden, zoals etniciteit, gender, religie, cultuur en sociale achtergrond. In een steeds diverser wordende maatschappij is het van belang dat iedereen een plek heeft, kan meedoen en op een nuttige manier kan bijdragen. En daar ligt ook een taak bij de sociale professional. In deze module richten we de aandacht op actuele onderwerpen in deze diverse samenleving en hoe deze thema's de beroepspraktijk beïnvloeden.

We starten deze module met een inleiding in preventie. Daarbij kijken we naar wat we onder preventie verstaan, wat het belang en het bereik ervan is en zien we ontwikkelingen en voorbeelden voorbijkomen. Ook kijken we naar de grenzen aan preventie.

In deze module staat het opstellen en uitvoeren van een hulpverleningsplan centraal. Elke organisatie die zich bezighoudt met hulp, zorg of begeleiding aan een cliënt of burger heeft hiervoor zijn eigen model en benaming: hulpverleningsplan, begeleidingsplan, zorgplan, ondersteuningsplan, zorgleefplan, plan van aanpak et cetera. In deze benamingen is in grote lijnen steeds dezelfde structuur te herkennen, maar in elk plan worden andere accenten gelegd. In alle gevallen gaat het om een document waarin het actuele beeld, de huidige situatie, wordt beschreven en de manier waarop het verschil tussen het beeld en het perspectief wordt overbrugd.

Dit plan vormt de basis voor professioneel methodisch handelen. De sociale professionals worden door de inhoud van het plan gestuurd in het handelen en in de doelgerichtheid van hun werk. Het plan creëert de mogelijkheid om efficiënter, effectiever en eenduidiger te werken. Daarnaast is hun handelen beter overdraagbaar en is daarmee de continuïteit van de hulpverlening beter gewaarborgd. Dit plan wordt samen met en voor de cliënt geschreven en niet over. De hulpvragen of behoeften van de cliënt staan hierin centraal.

In het tweede jaar van je studie Social Work heb je je basiskennis van het eerste jaar verder verbreed en verdiept. je volgde verschillende modules die elk een eigen hoofdthema behandelden. In de integrale beroepsopdracht van jaar 2 ga je de opgedane kennis en vaardigheden geïntegreerd toepassen.

In deze professionaliseringsopdracht ga je een betoog schrijven over hoe de omgeving van een cliënt de problematiek van deze cliënt in stand houdt. Hiervoor ga je je verdiepen in een cliënt waarbij er sprake is van problematiek, waarbij de omgeving van de cliënt een dusdanige invloed op de genoemde problematiek heeft zodat deze in stand blijft. Deze cliënt mag je zelf kiezen zodat het aansluit bij het werkveld en je interesse.

Deze module gaat over de sociale persoonlijkheidsontwikkeling die het verloop van de prenatale periode (conceptie tot geboorte), de babytijd (geboorte tot drie jaar), de peuter- en kleutertijd (drie tot zes jaar), de schooltijd (zes tot twaalf jaar) en de adolescentie (twaalf tot twintig jaar) bepalen. Ook is er specifieke aandacht voor de seksuele ontwikkeling.