De opleiding Basiskennis management bestaat uit drie onderdelen.
De organisatie
Een goede manager heeft een brede kennis. Van zijn eigen vak natuurlijk, maar ook van de rest van de organisatie en van de rol van de organisatie in de maatschappij. Daarom wordt in dit onderdeel eerst de plaats van de organisatie in de maatschappij behandeld. Vervolgens wordt de organisatie zelf nader bekeken. Ten slotte wordt ingegaan op het personeel van een organisatie.
De organisatie en haar omgeving
In dit deel staat de omgeving van de organisatie centraal. Onderwerpen die aan bod komen:
- De invloed van de overheid (rijksoverheid, provincie, gemeente of waterschap) en haar wet- en regelgeving.
- Externe belanghebbenden (klanten, leveranciers, aandeelhouders, financiers, omwonenden, overheden, belangenbehartigingsorganisaties, media en concurrenten).
- Internationale economische samenwerking.
- De Europese Unie (EU).
- Hoofdtypen van de organisatie.
- Verschillende ondernemingsvormen.
- Arbeidsrecht.
- Overige bedrijfswetgeving (milieurecht, Wet economische mededinging).
De opbouw van de organisatie
In dit deel gaan we nader in op de manier waarop een organisatie is opgebouwd. Hoe is het werk bijvoorbeeld verdeeld? Welke processen en taken onderscheiden we en wie zijn erbij betrokken? Wie is waarvoor verantwoordelijk of waartoe bevoegd?
Ook wordt de structuur van een organisatie onder de loep genomen. Hoe is een organisatie van hoog tot laag opgebouwd? En wat is de samenhang tussen de verschillende delen van de organisatie? Hoe zit bijvoorbeeld een lijnorganisatie in elkaar, of een lijnstaforganisatie?
Personeel
Het personeel is een van de belangrijkste factoren binnen een organisatie. In dit deel wordt o.a. nader ingegaan op functiewaardering, functieomschrijving, beloning en beoordeling. Ook is er aandacht voor de arbeidsovereenkomst en voor ziekteverzuim. Allemaal zaken die een manager misschien niet zelf zal regelen, maar wel mee te maken kan krijgen. Het is dan ook zeker noodzakelijk om er het nodige van af te weten.
Het beleid en de organisatie
Beleid als managementinstrument betekent het op systematische wijze benaderen van problemen en kansen. Een manager heeft zowel te maken met het totale organisatiebeleid en met het daarvan afgeleide deelbeleid voor zijn of haar eigen afdeling. Daarom gaan we uitgebreid in op het opstellen en uitvoeren van beleid.
De doelstellingen van de organisatie
In dit deel leer je om haalbare en meetbare doelen te stellen en bereiken. Daarbij is veel aandacht voor de planning en budgettering. Ook wordt dieper ingegaan op de financiële functie en de bijbehorende werkterreinen. Denk bijvoorbeeld aan het aantrekken van middelen (financiering), het beheer van financiële middelen en de kostenbewaking.
Vervolgens wordt bekeken hoe de productie in de organisatie georganiseerd is (de productiefunctie) en hoe de materiaalstromen rond het productieproces zijn georganiseerd (de logistieke functie). Enkele onderwerpen die daarbij aan bod komen, zijn prestatiemeting, kwaliteitsbeheersing en voorraadbeheersing.
Tot slot wordt de commerciële functie behandeld. Hoe zorg je ervoor dat je producten of diensten aanbiedt, die aansluiten op de wensen van (potentiële) klanten? Onderwerpen die aan bod komen, zijn onder andere de product-marktstrategie, de marketing mix, productontwikkeling, kosten en kostprijs.
Besluitvorming en besturen
Organiseren of ondernemen is onmogelijk zonder besluiten te nemen. Daarom wordt in dit deel nader ingegaan op het besluitvormingsproces. De verschillende fasen worden besproken: onderwerp bepalen, alternatieven verzamelen, gevolgen aangeven, keuze maken. Bovendien gaan we in op welke soorten besluiten er bestaan en welke regels er gelden omtrent besluitvorming. Uiteraard is er ook uitgebreid aandacht voor het uitvoeren, evalueren en bijsturen van de uit besluiten voortvloeiende plannen.
Tot slot wordt uitgebreid stilgestaan bij de planning. Hoe moeten mensen, middelen en activiteiten gepland worden om het gestelde doel te bereiken? Ook worden verschillende planningstechnieken aangereikt, zowel redelijk eenvoudige als complexe (netwerkplanning).
Hulpmiddelen bij uitvoering van het beleid
In dit deel gaan we dieper in op een aantal hulpmiddelen. Onderwerpen die aan bod komen, zijn o.a. begroten, budgettering en kostenbeheersing. Daarbij leer je verschillende calculatiemethoden gebruiken.
Leidinggeven en communicatie
Een manager geeft altijd leiding aan een aantal mensen. Het is ook van groot belang dat je weet hoe je dat doet. Een belangrijk aspect van de samenwerking en het leidinggeven is de communicatie.
Leidinggeven
In dit deel komen verschillende stijlen van leidinggeven aan bod. Verder leer je om te gaan met macht en gezag. Bovendien worden een aantal specifieke aspecten van het leidinggeven behandeld: motiveren van medewerkers, delegeren van taken en omgaan met conflicten.
Communicatie
In het onderdeel communicatie komen de algemene principes van communicatie aan bod. Daarnaast worden verschillende vormen van communicatie behandeld. Daarbij is zowel aandacht voor schriftelijke (brieven, verslagen, rapporten, nota’s) als mondelinge (beoordelingsgesprek, functioneringsgesprek, probleemoplossend gesprek, selectiegesprek) communicatie. Een apart hoofdstuk is gewijd aan vergaderen.
