Een leven lang leren?

De tijd dat je veertig jaar bij hetzelfde bedrijf werkte en tussendoor hooguit enkele korte cursusjes volgde, ligt ver achter ons. Door ultrasnelle technologische ontwikkelingen veroudert onze kennis razendsnel. Bovendien moeten we langer doorwerken, waardoor de kennis die we rond ons twintigste jaar hebben opgedaan absoluut niet meer volstaat. Bijblijven in je vakgebied en jezelf vernieuwen is nu de regel. Het volgen van korte vakgerichte cursussen of een vervolgopleiding op hoger niveau is, ook ten tijde van een gunstige arbeidsmarkt, een must voor werknemers. Wat staat ons nog meer te wachten?

Aukje Nauta, bijzonder hoogleraar organisatiepsychologie aan de Universiteit Leiden en partner bij adviesbureau Factor Vijf: “Het is belangrijk om een leven lang in staat te zijn om werk te krijgen en te houden. Een voorwaarde hiervoor is dat je vitaal en energiek bent en naast vakmanschap ook beschikt over soft skills en het vermogen om mee te gaan in veranderingen.”

Plan B

Die verandering kan in sommige gevallen ook neerkomen op omscholing naar een ander beroep. “Het kan gebeuren dat je vak ophoudt te bestaan. Het is dan zaak om tijdig een plan B te hebben, zodat je je carrière elders kunt voortzetten.” Nauta erkent dat niet elk beroep zich leent voor een carriéreswitch. “Het is natuurlijk zonde als een chirurg zich na tien jaar laat omscholen tot accountant. Maar ook die chirurg moet de ontwikkelingen in zijn vakgebied bijhouden. Kijk dus per beroep wat nodig is om je kennis te verdiepen of te verbreden.” Ze merkt dat hier nog niet overal gevolg aan wordt gegeven. “Er wordt veel gepraat over een leven lang leren, maar het lijkt bij veel bedrijven nog niet echt ingevoerd” 

Scholingsbeleid

Dat is ook de ervaring van Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan Tilburg University. “Veel bedrijven zien de ‘noodzaak’ wel, maar ze nemen dit inzicht nog niet ter harte.” Dat verwondert hem. “We vinden het heel normaal om regelmatig de software op onze computers te upgraden, maar waarom doen bedrijven dat nog niet bij hun personeel?” Hij wijt de terughoudendheid grotendeels aan het feit dat bedrijven nog niet geheel zijn meegegaan met de flexibilisering van de arbeidsmarkt. “Ondernemingen richten hun scholingsbeleid vooral op vaste medewerkers in bestaande functies. ”Volgens Wilthagen worden de groepen die het meest kwetsbaar zijn het minst gefaciliteerd met scholing: parttimers, flexwerkers en medewerkers met een handicap. Om een leven lang leren écht van de grond krijgen, is in zijn optiek een systemische verandering vereist. “De voorzieningen moeten meebewegen met de veranderingen in de arbeidsmarkt.”

Hoe financier je een leven lang leren?

De overheid wil graag een leven lang leren faciliteren en heeft met een aantal regelingen in het leven geroepen, die studeren financieel aantrekkelijker maakt. Zo is het onder andere mogelijk om een levenlanglerenkrediet aan te vragen, waarmee iedereen die jonger is dan 56 jaar bij de overheid tegen zeer gunstige voorwaarden geld kan lenen voor een studie. Deze studiefinanciering voor volwassenen kan gebruikt worden voor een Associate degree, HBO-bacheloropleiding of universitaire studie.  

Meer over het levenlanglerenkrediet